‘De Paradox in de vrijheid naar het moderne perspectief’
Het huidige Nederland anno 2016 is multicultureel en modern. De groep arbeidsmigranten, economische vluchtelingen en asielzoekers telt 1,7 inwoners. Dit zorgt naast de verrijking door culturele diversiteit ook voor problemen, ontevredenheid en onbegrip in de maatschappij. Vooroordelen, discriminatie, racisme, buitensluiting zijn ook aan de orde van de dag evenals etnische enclaves.
Vaak komen deze ‘allochtonen’ uit verre werelddelen zoals Afrika, Azië en Zuid-Amerika. De tradities, culturen en talen van de ‘Allochtonen’ kunnen enorm verschillen van de Europese ‘Autochtonen’. Niet alleen het spreken en het eten, maar ook hoe autochtonen en allochtonen in staat en bereid zijn elkaars verschillen te accepteren.
Integratie is het ‘toverwoord’.
Integreren, het opgaan van een minderheid in de dominante groep gebeurt op basis van vrijwilligheid, gelijkheid en respect. Behalve dat de minderheid naast de wetten óók de basiswaarden zoals b.v. de vrijheid van meningsuiting van het ‘gastland’ moet accepteren, zullen zowel autochtonen als allochtonen elkaars recht om te leven volgens eigen cultuur moeten respecteren, waarbij de overheid tevens de gebruiken van minderheden faciliteert. Integratie is een wederkerig proces en geldt dus voor allochtonen en autochtonen.
Olieverfschilderij ‘Entanglement’ van Leo Wijnhoven
Integratie gaat niet vanzelf.
In dat proces is het heel logisch dat mensen liever niet hun tradities aanpassen. Door het integreren met andere culturen verdwijnen immers oude tradities van beide groepen steeds meer. Culturen en tradities aanpassen is vaak iets wat dogmatisch, conflicterend verloopt, zowel voor de autochtonen als voor de allochtonen.
Zwarte Piet is daar een voorbeeld van, weigeren een oud racistisch kinderfeest aan te passen aan de gevoeligheden van minderheden is een verkeerd voorbeeld van integreren van ‘autochtonen’ en de religie dogmatisch practiseren zonder te liberaliseren/moderniseren is eveneens een teken van onvermogen of onwil van ‘allochtonen’ ten aanzien van de seculiere gevoelens/realiteit van het ‘gastland’.
Iman Ali Khaled omarmde na haar vlucht uit Irak ‘De Vrijheid naar het moderne perspectief’ in Nederland
Integratie en migratie een doorlopend proces.
Toenemende conflicten in Afrika, Azie en Midden-Oosten hebben het afgelopen jaar geleid tot de grootste vluchtelingenstroom sinds de 2e wereldoorlog. De massale ongecontroleerde oversteek per boot heeft bij ons voor tweespalt gezorgd over hoeveel vluchtelingen we aankunnen en hoe die moeten worden opgevangen.
Het ontbreken van een Europees vluchtelingenbeleid met naar rato gelijke verdeling per land heeft dat gevoel van verdeeldheid versterkt.
De groep die vluchtelingen verwelkomt, vrijwillig hulp aanbiedt en empathie toont versus de tegenstanders die zich afvragen waar de grens ligt dat de kosten nog betaalbaar zijn, die vreest voor eigen banen en zich afvraagt of de meeste vluchtelingen geen gelukzoekers zijn en hoe deze ongecontroleerde stroom onze veiligheid bedreigt.
De vluchtelingen stroom zal aanhouden, ongeacht de opinies van beide groepen.
Iedereen zal er mee te maken krijgen, ondanks dat sommige landen meer opvangen vergeleken met anderen. Een nieuw Europees vluchtelingen beleid met gesloten grenzen aan de buitenkant maar met gecontroleerd ruimhartig toelatingsbeleid zonder tussenkomst van de hulp van dubieuze regimes als Turkije is wenselijk. Met goed verzorgde opvang rond de conflicthaarden. Immers de meeste mensen willen veilig overleven tot ze weer terug kunnen naar hun vertrouwde leven en omgeving. Voor de economische vluchtelingen zou een toelatingsbeleid moeten worden opgezet met aanvraag in het land van herkomst en alleen toegankelijk voor mensen die hier in de arbeidsmarkt nodig zijn. Dat bespaart nieuwe kanslozen later een leven hier aan de rand van armoede. Mensen die in een levensbedreigende situatie verkeren moeten hier altijd asiel kunnen aanvragen.
Olieverfschilderij ‘Victimhood’ van Leo Wijnhoven
Integratie en de falend NL beleid.
“Nieuwe Nederlanders” zullen nu en in de toekomst sneller en beter moeten integreren. Mensen pamperen en jarenlang in asielprocedures laten hangen heeft niet tot een geslaagde integratie geleid.
Tevens moet de overheid er voor zorgen dat de etniciteiten meer met elkaar te maken krijgen. Geen zwarte en witte scholen meer, waar vanaf jongs af aan al onderscheid wordt gemaakt. Geen bijzondere scholen maar openbare met veel les over alle religies en de moderne liberale interpretaties ervan, over culturele verschillen en over vrijheden van ons liberaal gedachtengoed. Geen discriminatie als het neer komt op aannemen van werknemers.
Olieverfschilderij ‘Pamperen’ van Leo Wijnhoven
Integratie is reflectie van allochtonen én Autochtonen
Niet alleen de overheid heeft veel werk te doen, maar ook alle inwoners zelf. Autochtonen als allochtonen moeten meer openstaan en elkaar ontmoeten en elkaar leren waarderen en de verrijking willen zien ook met behoud van eigen cultuur. We zitten allemaal in hetzelfde land en uiteindelijk heb je elkaar wel nodig. Bijvoorbeeld de shoarmazaak op de hoek, of je Nederlandse buurman die je helpt bij je belastingaangifte.
• Multicultureel NL telt sinds 2015 17 miljoen inwoners met 200 nationaliteiten, waarvan 1,8 miljoen mensen niet in Nederland zijn geboren.
Derde bespiegeling van ArtCommunication over de moeizame weg uit de serie:
Sociaal duurzame transitie naar Integratie’
Amsterdam, woensdag 20 oktober 2016.
ArtCommunication
Stagiaire Charifa Benbouazza
ArtCommunicator Peter Debets
Geen tolerantie meer voor intolerantie.’
__________________________________
Foto Paul Scheffer door ©Keke Keukelaar
De vrijheid van de grens
In april 2016 denken we na Over de grens.
Paul Scheffer neemt hierin, als verkozen essayist, het voortouw.
Wat is de vrijheid van de grens? Het overschrijden van grenzen wordt vaak gezien als de enige weg naar vooruitgang. We leven het leven als een immer wijkende horizon, als een vrijheid die zich steeds verder heeft losgezongen van een vorm – met een wereld zonder grenzen als het hoogste ideaal.
Want wie zijn wij, wereldburgers, om anderen toegang tot ons grondgebied te ontzeggen? Dit heeft alles te maken met een overschatting van de mobiliteit: de minderheid van mensen die in beweging zijn wordt overal bestudeerd, maar dat de overgrote meerderheid aan een plaats gebonden is lijkt geen onderwerp van onderzoek. We gaan gemakshalve voorbij aan het gegeven dat driekwart van de Fransen woont in de regio waar ze zijn geboren, en dat is elders in Europa niet veel anders.
Die blinde vlek belemmert niet alleen ons zicht op de werkelijkheid, het leidt ook tot een verachting van alles wat plaatsgebonden is.
In het essay van de Maand van de Filosofie onderzoekt Paul Scheffer dan ook niet de grenzen van de vrijheid, maar de vrijheid van de grens.
Met de nodige filosofische distantie stelt hij de vraag of een open samenleving niet pas ontstaat door een ruimtelijke afbakening.
Anders gezegd: om hoeveel begrenzing vraagt de beschaving? En wat is tegen die achtergrond een eigentijds vooruitgangsideaal?
Paul Scheffer (1954) was onder meer correspondent in Parijs en Warschau. Sinds 1990 schrijft hij voor nrc Handelsblad en zijn artikelen verschijnen in tal van Europese dagbladen.
Op 29 januari 2000 schreef hij in NRC Handelsblad een opzienbarend artikel met de titel ‘Het multiculturele drama’,dat door velen als een waardevolle kritiek op de multiculturele samenleving beschouwd werd, door anderen als een aanval op moslimmigranten in het bijzonder.
In 2007 publiceerde hij ‘Het land van aankomst’, dat een bestseller werd.
‘In 2013 verscheen ‘Alles doet mee aan de werkelijkheid’, een portret van zijn grootvader Herman Wolf, een in de jaren twintig en dertig bekende filosoof.
Van 2003 tot 2011 was hij buitengewoon hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam. Momenteel is hij hoogleraar Europese Studies aan de universiteiten van Tilburg en Amsterdam.
Deze essaybundel ‘De vrijheid van de grens’ van Paul Scheffer verschenen in 2016, omvat de volgende 7 essay’s:
I Grensverkenningen
II Tartaren in de buitenwijk
III De wraak van de Geografie
IV De exodus en ons geweten
V De terugkeer van het Kalifaat
VI Een verborgen vitaliteit
VII Een dwang tot Grote Politiek
Omdat deze bundel pas j.l. april 2016 is uitgegeven bij uitgeverij de Bezige Bij kunnen de essay’s hier nog niet geplaatst worden.
‘We zijn allemaal migranten’
Marli Huijer-Illustratie: Berto Martinez
Filosofe Marli Huijer volgt Hans Achterhuis en René Gude op als Denker des Vaderlands.
“Ik vind het een enorme eer. Het is een wonderlijk maar prachtig instituut, en mijn twee voorgangers hebben de lat hoog gelegd.”
Huijer (1955) is bijzonder-hoogleraar aan de Rotterdamse Erasmus Universiteit en lector filosofie aan de Haagse Hogeschool, die ze liefkozend ‘de meest gekleurde hoge school van Nederland’ noemt. Ze is arts, schrijver, feminist, werkte voor de junkiebond en onderzoekt daarnaast nieuwe technologieën, tijd en ritme. De afgelopen jaren werd ze bekend bij het grote publiek met de boeken Ritme (2011) en Discipline (2013) en als opiniemaker, onder meer via het Filosofisch Elftal in Trouw waar zij vanuit de filosofie reflecteert op de actualiteit.
Na tegen-denker Hans Achterhuis en mee-denker Rene Gude kondigt Marli Huijer aan tussen-denken centraal te stellen in haar Denkerschap. Ze zal zich richten op de publieke ruimte als ‘tussenruimte’, en wil zich als filosoof ook letterlijk tussen haar gesprekspartners begeven.
“Als Denker des Vaderlands wil ik kijken of ik stemmen van anderen, die op een minder goed hoorbare positie zitten dan ik, kan laten klinken.”
Bij de aanvang van de Maand van de filosofie afgelopen april schreef Marli Huijer samen met Martin van Hees, hoogleraar filosofie, een manifest
‘We zijn allemaal migranten’
‘Een pleidooi voor Europese openheid’.
Dit manifest is door 180 hoogleraren, filosofen, schrijvers en kunstenaars medeondertekend. Het manifest lees je hier: We zijn allemaal migranten Een pleidooi voor Europese openheid Europa is in de greep van de angst. Angst voor onoverzichtelijke massa’s vluchtelingen die op Europa afkomen. Om de angst te bezweren keert Europa zich in een samentrekkende beweging naar binnen. Politici en burgers halen opgelucht adem nu besloten is de buitengrenzen van Europa beter te bewaken en vluchtelingen over de Middellandse zee terug te sturen. Het hoogste doel, zo min mogelijk vreemdelingen toelaten op Europees grondgebied toelaten, lijkt bereikt.
De prijs van de ongastvrije houding ten opzichte van vluchtelingen is echter dat de open samenleving wordt ingeruild voor een gesloten samenleving, die haaks staat op de Europese idealen.
De Europese open samenleving
De geschiedenis van Europa laat zien dat niet de gesloten samenleving, maar de open samenleving de grootste kans op vrede en welvaart biedt. Al bij de oude Grieken verdwenen geleidelijk de gesloten stammen, met hun starre tradities en sociale gebruiken. De open samenleving, met haar nadruk op persoonlijke verantwoordelijkheid, nam een eerste aanvang. De angst voor het vreemde werd verruild voor openheid naar de wereld.
Vanuit die open houding naar de buitenwereld maakten Europeanen eeuwenlang vrijelijk gebruik van de wereld. Alleen al tussen 1500 en 1900 verlieten bijna veertig miljoen Europeanen het continent om zich elders te vestigen, zo laat recent onderzoek van het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis zien. In de 20e eeuw vertrokken meer dan 43 miljoen Europeanen, al dan niet gedwongen, naar andere continenten. Gemiddeld bijna een half miljoen emigranten per jaar. Tot halverwege de 20e eeuw kwamen daar vrijwel geen immigranten voor terug. Pas na 1960 slaat de verhouding tussen emigratie en immigratie om.
Dat Europeanen niet aan grenzen hechten, althans wat henzelf betreft, blijkt ook uit de geleidelijke verlegging van de gemeenschapsgrenzen. In de middeleeuwen werden steden begrensd door een stenen wal die de inwoners tegen vijandelijkheden van andere steden beschermde. Met de afname van geweld en de toename van beschaving werden die stadsgrenzen overbodig. In plaats daarvan ontstonden landsgrenzen, die burgers moesten beschermen tegen het geweld van andere staten. Maar na de Tweede Wereldoorlog werden ook die grenzen overbodig toen landen in staat bleken om afspraken te maken in plaats van oorlog te voeren. Sociale, morele en juridische grenzen vervingen de materiële grenzen. De Europese binnengrenzen werden geopend en de begrenzing werd naar de buitenranden van het continent verplaatst. Die centrifugale grensverleggingen gingen gepaard met een ongekende toename van welvaart en vrede binnen de grenzen.
Een hernieuwde openheid
Een logische volgende stap zou een wereldwijd samenwerkingsverband tussen landen of tussen steden kunnen zijn. De Duitse filosoof Immanuel Kant pleitte ten tijde van de Franse revolutie voor zo’n samenwerking tussen landen, omdat deze de beste kansen op duurzame vrede biedt. Landen bestrijden elkaar niet langer, maar maken afspraken waar ze zich wederzijds aan houden.
Of zo’n samenwerking realistisch is, valt te betwijfelen. Toch is het als politiek ideaal van belang. Niet vanwege het verre toekomstperspectief dat het schetst, maar vanwege de concrete betekenis voor het hier en nu. Het gaat niet om een utopisch ideaal, maar om een idee dat een directe politieke vertaling kan hebben. Volgens Kant hebben vreemdelingen bijvoorbeeld recht op gastvrijheid. Dat betekent dat zij op zijn minst tijdelijk welkom zijn, dat zij de mogelijkheid krijgen om contact te maken met de bewoners en dat zij niet mogen worden uitgewezen als dat tot hun ondergang kan leiden. Vertaald naar ons: voorkom dat mensen maandenlang verblijven in vluchtelingenkampen die ver verwijderd zijn van de dorpen en steden waar burgers het leven met elkaar delen. Spreek niet alleen in aantallen. Vermijd de valse tegenstelling tussen gastvrijheid en veiligheid, of tussen rechtvaardigheid en welvaart. Stel jezelf niet de vraag: hoe houden we vluchtelingen buiten de deur? Maar: hoe kunnen we goed met vluchtelingen omgaan?
Een open samenleving is geen vanzelfsprekendheid – die vraagt om tolerantie, moed en nieuwsgierigheid. Dat geldt niet alleen voor politici en bestuurders, maar ook voor opinieleiders, journalisten en schrijvers van maand-van-de-filosofie-essays. Het succes van Wilders, Le Pen of Petry laat zien dat het draagvlak voor een politiek van openheid afneemt. Er is inderdaad angst. Maar dat betekent niet dat we daarom onze idealen opzij moeten zetten. Angst is een slechte raadgever, en de angst voor angst een nog veel slechtere. We moeten ons opnieuw laten leiden door een ethiek van openheid. 1
Deze 180 hoogleraren, filosofen, schrijvers en kunstenaars hebben dit manifest medeondertekend
1 Tineke Abma (VUmc) hoogleraar participatie en diversiteit 2 Hans Alma (UvH) hoogleraar cultuurpsychologie en geestelijke begeleidingswetenschappen 3 Joel Anderson (UU) uhd filosofie 4 Jan Baars (UvH) hoogleraar interpretatieve gerontologie 5 Christoph Baumgartner (UU) uhd ethiek 6 Inez de Beaufort (ErasmusMC) hoogleraar gezondheidsethiek 7 Karim Benammar, filosoof 8 Roel Bentz van den Berg, schrijver 9 Babs van den Bergh (UvA) hoofd academische zaken 10 Maaike Bleeker (UU) hoogleraar Theaterwetenschap 11 Sanne Bloemink, journalist en schrijver 12 Theo Boer (TUK/PThU) bijzonder hoogleraar ethiek van de zorg 13 Kees Boersma (VU) uhd disaster studies 14 René ten Bos (RU) hoogleraar filosofie en organisatietheorie 15 Lans Bovenberg (TiU) hoogleraar economie 16 Jan Bransen (RU) hoogleraar filosofie van de gedragswetenschappen 17 Rosemarie Buikema (UU) hoogleraar kunst, cultuur en diversiteit 18 Marjo Buitelaar (RUG) uhd hedendaagse islam 19 Michael Burke (UCR/UU) hoogleraar retorica 20 Antoine Buyse (UU) hoogleraar mensenrechten 21 Bert van den Brink (UU) hoogleraar politieke en sociale filosofie 22 Rosemarie Buikema (UU) hoogleraar kunst, cultuur en diversiteit 23 Robin Celikates (UvA) uhd politieke en sociale filosofie 24 Rutger Claassen (UU) uhd politieke filosofie 25 Paul Cobben (UvT) hoogleraar geschiedenis van de moderne filosofie 26 Job Cohen, voorzitter UAF, stichting voor vluchteling-studenten 27 Ben Crum (VU) hoogleraar politieke theorie 28 Marc Davidson (UM) bijz. hoogleraar filosofie van duurzame ontwikkeling 29 Lieven Decock (VU) hoogleraar logica en Filosofie van de cognitiewetenschappen 30 Ad van Deemen (RU) hoogleraar beslistheorie 31 Trudy Dehue (RUG) hoogleraar wetenschapsonderzoek 32 Hans van Delden (UMC Utrecht) hoogleraar medische ethiek 33 Jolle Demmers (UU) uhd conflict studies 34 Govert Derix, filosoof/schrijver/adviseur 35 Belle Derks (UU) hoogleraar sociale en organisatiepsychologie 36 Adriaan van Dis, schrijver 37 Joep Dohmen (UvH, HVO) em. hoogleraar wijsgerige en praktische ethiek; lector Bildung 38 Wybo Dondorp (UM) uhd biomedische ethiek 39 Jeroen Doomernik (UvA) ud migratiestudies 40 Maarten Doorman, schrijver en filosoof 41 Willem B. Drees (TiU) hoogleraar filosofie 42 Jan Drost, schrijver/filosoof 43 Wim Dubbink (TiU) hoogleraar ethiek van bedrijf en organisatie 44 Joachim Duyndam (UvH) hoogleraar humanisme en filosofie 45 Jan Willem Duyvendak (UvA), hoogleraar sociologie 46 Marcus Düwell (UU) hoogleraar filosofie 47 Fokko Jan Dijksterhuis (UT/VU) bijz. hoogleraar kennisgeschiedenis 48 Anne Dijkstra (UT), ud science communication 49 Han Entzinger (EUR) hoogleraar migratie- en integratiestudies 50 Suzanne Ermers uitgeefdirecteur VBK Uitgevers 51 Erno Eskens, directeur ISVW 52 Maxim Februari, ethicus/schrijver 53 Martha Frederiks (UU) hoogleraar studie van het wereldchristendom 54 Oene van Geel, violist/componist 55 Rob van Gerwen (UU) ud filosofie 56 Halleh Ghorashi (VU) hoogleraar diversiteit en integratie 57 Marlies Glasius (UvA) hoogleraar internationale betrekkingen 58 Marieke de Goede (UvA), hoogleraar politicologie, lid Commissie Vrede&Veiligheid van de AIV 59 Saskia van Goelst Meijer (UvH) UD geestelijke begeleiding 60 Wouter Goris (VU) hoogleraar antieke, patristische en middeleeuwse Filosofie 61 Beatrice de Graaf (UU) hoogleraar geschiedenis van internationale betrekkingen 62 Gjalt de Graaf (VU), hoogleraar integriteit 63 Bart Gremmen (WUR) hoogleraar ethiek in levenswetenschappen 64 Maria Grever (EUR) hoogleraar geschiedenis 65 Bas Haring (UL) bijz. hoogleraar publiek begrip van wetenschap en filosoof 66 Michel ter Hark (VU) hoogleraar taalfilosofie 67 Anja van Heelsum (UvA) ud politicologie 68 Martin van Hees (VU) hoogleraar ethiek 69 Anton Hemerijck (VU), hoogleraar institutionele beleidsanalyse 70 Joke Hermsen, filosoof en schrijver 71 Leon Heuts, hoofdredacteur Filosofie Magazine 72 Odile Heynders (TiU) hoogleraar vergelijkende literatuurwetenschap 73 Myrthe Hilkens, journalist 74 Frank Hindriks (RUG) hoogleraar ethiek, sociale en politieke filosofie 75 Ernst Hirsch Ballin (TiU/UvA), hoogleraar constitutioneel recht 76 Cris van der Hoek (HvA) docent filosofie 77 Rainer Hofmann, Artistic Director SPRING Performing Arts Festival Utrecht 78 Marijke Hoogenboom, lector Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten 79 Klasien Horstman(UM) hoogleraar filosofie van de publieke gezondheidszorg 80 Marc-Marie Huijbregts, acteur 81 Marli Huijer (EUR/HHs) bijz. hoogleraar filosofie en lector filosofie 82 Ivana Ivkovic, promovenda filosofie 83 Guus Janssen componist 84 Oek de Jong, schrijver 85 Arjan Kappers, musicus 86 Laura Karreman (UGent) promovenda theaterwetenschappen 87 Machiel Karskens (RU) em. hoogleraar sociale filosofie 88 Laurens ten Kate (UvH), bijz. hoogleraar filosofie en religiewetenschap 89 Bert Keizer, arts/schrijver 90 Jos Kessels, organisatiefilosoof 91 Pauline Kleingeld (RUG) hoogleraar ethiek en haar geschiedenis 92 Jeroen de Kloet (UvA) hoogleraar globalisering 93 Frans-Willem Korsten (EUR/UL) hoogleraar literatuur en samenleving 94 Michiel Korthals (WUR) em. hoogleraar filosofie 95 Gregg Lambert (Syracuse University, New York), hoogleraar Humanities 96 Christian Lange (UU) hoogleraar Islamologie en Arabistiek 97 Gerty Lensvelt-Mulders (UvH) rector magnificus 98 Koen Leurs (UU) ud gender & postcolonial studies 99 Hans Lindahl (TiU) hoogleraar rechtsfilosofie 100 Jannah Loontjens, schrijver / filosoof 101 Marc Loth (TiU) hoogleraar privaatrecht 102 Geert Lovink (HvA), lector netwerkcultuur 103 Alexander Maas (UvH) hoogleraar humanisering en verandering van zorg 104 Frank Meester filosoof/publicist 105 Anthonie Meijers (TUE), hoogleraar filosofie 106 Susana Menendez, bestuurder Haagse Hogeschool 107 Thomas Mertens (RU) hoogleraar rechtsfilosofie 108 Ruud Meij (UvH) filosoof, adviseur publieke integriteit 109 Birgit Meyer (UU) hoogleraar religiewetenschap 110 Antoine Mooij (UU) em. hoogleraar forensische psychiatrie 111 Jos de Mul (EUR) hoogleraar wijsgerige antropologie 112 Eggo Müller (UU) hoogleraar media en communicatie 113 Reinier Munk (VU) hoogleraar geschiedenis van de moderne wijsbegeerte 114 Bert Musschenga (VU), em. hoogleraar filosofische ethiek 115 Paul Nieuwenburg (UL) hoogleraar politieke theorieën 116 Barbara Oomen (UU) hoogleraar sociologie van de mensenrechten 117 Huub Oosterhuis, dichter en theoloog 118 Jim van Os (Maastricht UMC) hoogleraar psychiatrie 119 Martijn Padding, componist 120 Polly Pallister-Wilkins (UvA) ud politieke wetenschap 121 Connie Palmen, filosoof/schrijver 122 Roland Pierik (UvA) uhd rechtsfilosofie 123 Froukje Pitstra (UvH) ud historisch onderzoek en geschiedenis van ouder worden 124 Jeannette Pols (AMC/UvA) hoogleraar empirische ethiek 125 Andrea Poma (Universiteit van Turijn) hoogleraar praktische filosofie 126 Sandra Ponzanesi (UU) hoogleraar gender en postkoloniale studies 127 Baukje Prins (HHs), lector burgerschap en diversiteit 128 Henk de Regt (VU) bijz. hoogleraar wetenschapsfilosofie 129 Eduard van Regteren Altena, cellist 130 Mirjam van Reisen (UL/TiU),hoogleraar computing for society/internationale betrekkeingen 131 Ann Rigney (UU) hoogleraar algemene literatuurwetenschap 132 Ingrid Robeyns (UU) hoogleraar ethiek 133 Sabine Roeser (TUD) hoogleraar ethiek 134 Beate Roessler (UvA) hoogleraar ethiek 135 Jan-Willem Romeijn (RUG) hoogleraar wetenschapsfilosofie 136 Daan Roovers, filosoof 137 Simone van Saarloos, filosoof/publicist 138 Sawitri Saharso, (UvH/VU) hoogleraar burgerschap en morele diversiteit 139 Eric Schliesser (UvA) hoogleraar politieke theorie 140 Lydia Schouten, beeldend kunstenaar 141 Maureen Sie (UL/EUR) bijz. hoogleraar filosofie 142 Coen Simon, schrijver/ filosoof 143 Marc Slors (RU) hoogleraar cognitiefilosofie 144 Arend Soeteman (VU) em. hoogleraar encyclopedie van de rechtswetenschap en rechtsfilosofie 145 Ed Spanjaard, dirigent en pianist 146 Martin Stokhof (UvA) hoogleraar taalfilosofie 147 Ernestine Stoop, harpiste 148 Helen Stout (EUR), hoogleraar-directeur van het ESL Centre for Law, Art & Innovation 149 Karien Stronks (AMC) hoogleraar sociale geneeskunde 150 Fernando Suárez Müller (UvH) ud ethiek en duurzaamheid 151 Caroline Suransky (UvH) ud globalisering – en dialoogstudies 152 Tsjalling Swierstra (UM) hoogleraar filosofie 153 Paul van Tongeren (RU) hoogleraar ethiek 154 Willem Trommel (VU) hoogleraar beleid en bestuur 155 Iris van der Tuin (UU) uhd Liberal Arts and Sciences 156 Suzanne van de Vathorst (AMC ) bijz. hoogleraar medische ethiek 157 Frank Veltman (UvA), em. hoogleraar logica 158 Wouter Veraart (VU), hoogleraar encyclopedie van de rechtswetenschap en rechtsfilosofie 159 Peter-Paul Verbeek (UT) hoogleraar filosofie 160 Paul Verhaeghe (UGent) hoogleraar psychoanalyse en klinische psychologie 161 Marian Verkerk (RUG), hoogleraar zorgethiek 162 Hans Vermeulen (UvA) em. hoogleraar integratie en culturele diversiteit 163 Heikelien Verrijn Stuart, rechtsfilosoof, lid Commissie Mensenrechten van de Adviesraad Internationale Vraagstukken 164 Marcel Verweij (WUR) hoogleraar filosofie 165 Barbara Vis (VU) hoogleraar politieke besluitvorming 166 Frank van Vree (UvA) hoogleraar mediastudies 167 Jack Vromen (EUR) hoogleraar filosofie 168 Berteke Waaldijk (UU) hoogleraar taal- en cultuurstudies 169 Wolfgang Wagner (VU) hoogleraar internationale veiligheid 170 Guido Walraven (Hogeschool Inholland) lector dynamiek van de stad 171 Gloria Wekker (UU) em. hoogleraar gender studies 172 Ruud Welten (EUR) bijz. hoogleraar filosofie 173 Wouter Werner (VU) hoogleraar volkenrecht 174 Guido de Wert (UM) hoogleraar biomedische ethiek 175 Pauline Westerman (RUG) hoogleraar rechtsfilosofie 176 Guy Widdershoven (VUmc) hoogleraar medische filosofie en ethiek 177 Dick Willems (AMC/UvA) hoogleraar medische ethiek 178 Marcel Wissenburg (RU) hoogleraar politieke theorie 179 Rafael Wittek (RUG) hoogleraar sociologie 180 Sally Wyatt (UM) bijz. hoogleraar, digitale culturen in ontwikkeling 181 Paul Ziche (UU) hoogleraar geschiedenis van de moderne filosofie Liesbet van Zoonen (EUR) hoogleraar populaire cultuur
—————-
Derde bespiegeling van ArtCommunication over de moeizame weg uit de serie:
Sociaal duurzame transitie naar Integratie’
Olieverfschilderij ‘History of the world part I van Leo Wijnhoven