KUNST & CULTUUR-Vrijheid-Dwarse denkers-Reflectie-Dialoog en Moderniteit

Ofschoon het onzinvol is moderne kunst te willen definieren, kan worden gesteld dat in alle maat­schappelijk en dus politiek relevante defini­ties waarschijnlijk altijd expressie en communicatie voorkomen. In sociaal duurzame kunst is de expressie als vorm ondergeschikt aan inhoudelijke communicatieve functie! Interpretatie of confrontatie als spanningsveld dient de balans in de (machts)verhouding tussen individuen, samenleving of cultuur. 

 
Vrijheid, individu en samenleving

Samenlevingen worden gedragen door de mate waarin normen en waarden worden geaccepteerd en nageleefd door hun individuen en de mate waarin ieder individu zich daarin individueel, vrij of autonoom kan opstellen.
 
De vrijheid van het individu wordt bepaald door zijn vermogen zichzelf een andere dan de gangbare mening te kunnen vormen en uit te dragen.
Keuzevrijheid of autonomie en vergelijking van andere normen en waarden zijn ook gerelateerd aan de kennis dat ieder individu heeft opgedaan.
 
Indi­viduele vrijheid/autono­mie betekent, dat men op basis van een rede­lijke kennis van de keuzemogelijk­heden zelfstan­dig richting geeft aan het eigen bestaan. Deze vrij­heid is onbe­reikbaar voor iemand die zich slechts één manier van leven kan voor­stellen, of één manier om tegen het leven aan te kijken. Zo’n iemand is geen meester van zijn bestaan, maar wordt hoogst­waarschijnlijk voortbewo­gen door voor­oordeel, onwetendheid, gewoon­ten of schuldgevoel vanuit heersende cultuur of religie.

 

Kunst, vrijheid en individu 

Kennis via de weten­schap, filosofie, politiek of reli­gie reiken ons beelden aan van onze omgevingsswereld en kritische vergelijkingsmogelijkheden op onze ervaringen en keuzemogelijkheden, maar van kunst en litteratuur kan men stellen dat de taal of ‘de meta­foor’ die zij gebruiken, hefti­ger, krachtiger of directer is mede door de onafhankelijkheid t.o.v. de samenleving.
 
Vooral omdat die reflectie en taal van de verbeelding, anders dan in maatschappelijk structerende  en functionele taal van wetenschap,religie en politiek, door de veelheid aan verbeeldingvormen, iedere keer vraagt om opnieuw te kijken en ons voorstellingsvermogen en kritisch beoordelingsvermogen op de proef stelt.
 
Het vernieuwende van kunst zit in de kritische perceptie, confrontatie, dialoog en uiteindelijk bemiddeling, oplossing of nieuwe visie.
 
Kunst en de litteratuur kunnen dus het zelfbe­wustzijn en het voor­stel­lingsver­mogen van mensen stimuleren, hun in­zicht geven in het eigen bestaan en alterna­tieve manieren aanreiken om tegen het leven aan te kijken. Meer ‘kunst’ staat vaak inherent aan een  grotere kans op vrijheid

Kunst, vrijheid, individu en samenleving

Samenlevingen/Culturen die als collectief van individuen, niet open staan voor een eigen sociaal duurzame moderne kunst, zijn angstig dat nieuwe autonoom denkende individuen de normen en waarden van de eigen cultuur zodanig zullen veranderen dat zij haar eigen indentiteit en macht  t.o.v. hun individuen of omringende samenlevingen en culturen verliezen.

Moderniteit, ook in deze technologisch communicatief veranderende tijd, wordt slechts mondjesmaat aanvaart, zolang hun heersende machtpositie niet wordt aangetast en  hun macht ondersteunende tradities als b.v. religie, verschoond blijven.

ArtCommunicator Peter Debets